1- Ayrılık Davası Nedir?
Eşlerin yeniden bir araya gelme ihtimalinin olduğu durumlarda, eşlerin 1 yıldan 3 yıla kadar ayrı yaşamasına karar verilebilir. Açılan bu davaya, ayrılık davası denilir. Eşler hakkında ayrılık kararı verilmesi, boşanmanın hüküm ve sonuçlarını doğurmaz. Bu nedenle, evlilik sona ermez. Bu dava, evliliklerinde problem olan; ancak boşanmak istemeyen eşler için düzenlenmiştir. Yani, evliliğini düzeltmek isteyen ve bunun için kısa bir molanın iyi geleceğini düşünen eşler, bu hukuki yolu tercih etmektedir.
Boşanma davası açan eş, boşanmaya karar verilmesini ister. Ancak davacı eş isterse, boşanma davasında, ayrılığa karar verilmesini de talep edebilir (TMK m. 167). Eş, boşanmak istemiyor; ancak ayrılık istiyorsa; açılması gereken dava, ayrılık davası olacaktır. Bu nedenle, eşlerden birinin talebi üzerine mahkeme tarafından ayrılığa karar verilebilir. Ayrıca, açılmış bulunan boşanma davasında hakim de tarafların boşanması yerine ayrı yaşamasına karar verebilir. Hakimin bu kararı verebilmesi için eşlerin yeniden bir araya geleceğine ihtimal vermesi gerekmektedir. Hakim, bu araştırmayı resen yapar.
2- Ayrılık Davası Kimler Tarafından Açabilir?
Ayrılık davası; ancak boşanma davası açmaya hakkı olan eş tarafından açılabilir. Boşanmaya hakkı olmayan eş, ayrılık davasını da açamaz.
3- Ayrılık Kararı Verilebilmesinin Şartları Nelerdir?
- Boşanma nedenleri mevcut olmalıdır.
- Boşanma nedeni oluşturan olaylar ispatlanmalıdır.
- Boşanma nedeni oluşturan olaylar affedilmemelidir.
- Boşanmaya karar verilmemelidir.
- Eşlerin yeniden bir araya gelme ihtimalleri olmalıdır.
4- Hangi Durumlarda Ayrılık Kararı Verilir?
Eşler hakkında ayrılık kararı verilmesi için, davada dayanılan boşanma nedenleri ispatlanmalıdır. Boşanma nedeni ispatlanırsa; hakim, boşanmaya ya da ayrılığa karar verir (TMK m. 170). Davacı eş, boşanma davası değil de ayrılık davası açmışsa; hakim, ayrılığa karar vermelidir (TMK m. 170/2). Bu durumda boşanmaya karar veremez.
5- Ayrılık Kararı Ne Kadar Süre İçin Verilebilir?
Boşanma davası açılmış; ancak hakim ayrılık kararı vermişse; ayrılığa, 1 yıldan 3 yıla kadar bir süre için karar verilebilir. Ayrılık davası neticesinde verilen bu süre, ayrılık kararının kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar (TMK m. 171). Yalnızca, kanunda belirtilen bu süreler içerisinde ayrılık kararı verilebilir. Örneğin; 3 aylık bir süreyle ya da 4 yıllık bir süreyle ayrılık kararı verilemez.
Ayrılık kararı için verilen süre sona erdiğinde, ayrılık kararı kendiliğinden ortadan kalkar (TMK m. 172/1). Verilen bu sürenin sonunda eşler, evliliklerine kaldığı yerden devam edebilirler. Bu nedenle eşlerin evliliklerine devam etmeleri için yapmaları gereken bir şey yoktur. Ancak, belirlenen süre sonunda ortak hayat yeniden kurulamamışsa; eşlerden her birinin boşanma davası açma hakkı vardır.
6- Ayrılık Davasında Nafaka Talep Edilebilir mi?
Ayrılık davası süresince hakim, gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, mallarının yönetimine ve çocukların bakımı ve korunması için gerekli önlemleri kendiliğinden alır. Bu düzenleme uyarınca, dava süresince eşlerin, diğer eşten kendi lehine ve varsa müşterek çocuk lehine tedbir nafakası talep etme hakları vardır. Eş, evlilik süresince oturdukları müşterek konutun kullanımının kendisine bırakılmasını da isteyebilir. Hakim bu yönde karar verirse; eş, konutun sahibi olmasa da ayrılık süresi boyunca konutta oturmaya devam edecektir.
7- Ayrılık Süresince Müşterek Çocuğun Velayeti Kimde Kalacaktır?
Açılan ayrılık davasında ayrılık kararı veren hakim, verilen ayrılık kararı süresince, çocuğun velayetinin hangi eşte kalacağına karar verir. Velayet kendisine verilmeyen eş ile çocuk arasında ise kişisel ilişki tesisi yoluna gidilecektir. Boşanma davasında velayet konusunda dikkat edilen hususlar, ayrılık davasında da geçerlidir. Çocuğun yaşı, eşlerin ekonomik durumu vs. velayet düzenlemesinde etkili olacaktır.
8- Ayrılık Süresi Sonunda Boşanma Davası Açılabilir mi?
Açılan ayrılık davası sonucunda verilen ayrılık kararı süresi sonunda ortak hayat yeniden kurulamamışsa; eşlerden her birinin boşanma davası açma hakkı vardır (TMK m. 172/2). Ayrılık süresi sonunda açılan boşanma davasında, ayrılık davasında ispatlanmış olan olaylar ve ayrılık süresince meydana gelen olaylar birlikte değerlendirilerek karar verilir. Bu nedenle bu hususa dikkat etmek önemlidir.
9- Ayrılık Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Ayrılık davasında yetkili mahkeme, boşanma davasında yetki kurallarına paralel olarak düzenlenmiştir. Ayrılık davasında yetkili mahkeme; eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin, son altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise aile mahkemeleridir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemeleri, aile mahkemesi sıfatıyla ayrılık davasına bakmaya görevlidir.
